Alzheimer'a karşı etkili önlemler!

ALZHEIMER HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKEN 

8 ÖNEMLİ NOKTA!

(21 EYLÜL DÜNYA ALZHEIMER GÜNÜ)

Unutkanlığınızdan ne zaman endişe duyduğunuzu?

9 Soruda Test Edin!

Basit unutkanlıkla başlıyor, içten ilerliyor!

Hasta ve hasta yakınlarına çok önemli öneriler!

Alzheimer'a karşı etkili önlemler!

Tanı ve tedavide en yeni gelişmeler!

En yakınlarını hatırlamamak, evin yolunu bulamamak, konuşulanları unutmak, aynı şeyleri tekrar tekrar sormak… Eski bilgiler ve yaşanmışlıkları net şekilde hatırlarken, yakın zamanda yaşananları ise unutmak! Özellikle 65 yaş üzerinde en sık görülen demans (bunama) nedeni olan Alzheimer hastalığıyla, dünya çapında 55 milyonu aşkın kişinin mücadele ettiği ve 2024 Uluslararası Alzheimer Raporuna göre; 2050 yılına kadar bu sayının 139 milyona yükselmesi beklendiğini Acıbadem Ataşehir Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Bununla birlikte tıp ve teknolojik gelişmelerle birlikte erken ve kesin olarak tanınmasının mümkün olmasının mümkün olması da Alzheimer hastalarının ömrünün son yıllarda hızla arttığını belirten Prof. Dr. Vurgulanıyor. Demans ve Davranış Nörolojisi Uzmanı Prof. Dr. Neşe Tuncer, 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü kapsamında yaptığı açıklamalarda, Alzheimer hakkında geçirdiğiniz 8 önemli noktayı anlattı, unutkanlığınızdan ne zaman endişelerinizin anlaşılmasını anlamanıza yardımcı olacak 9 soruluk test hazırlandı, gerekli tedavilerin gerçekleştirilmesi sürecini anlattı. Hasta yakınlarına yönelik çok önemli öneriler ve uyarılarda bulunuldu.  

İlerleyen Alzheimer'ın en temel belirtisinde yakın bellek bozukluğu oluşuyor. Erken dönemde yeni bilgiler hatırlanamazken, eskilerin zihninde canlı kalıyor. Aynı soruyu tekrar tekrar sor, kelime bulma gücü, konuşma konusunu unutma, uyku ve bölünme bozukluğu, karşı ilginin ayrılması, ayrılmış kayıtsızlık, bildik mekanlarda yolculuk yapabilmeye bunun yerine yabancı mekanlarda kaybolabilme, araba kullanırken dikkatsizlik ve odaklanma bozukluğu gibi zorluklar başlarken; Parasal değişiklikler hata yapma, yeniliklere uyum sağlama, hobilere son verme ve yemeklerin eskisi gibi özenli ve ayrıntılı yapamama ortaya çıkıyor. 

İleriye dönük hastalıklarda önemli bir risk faktörü olması, genetik olayların de öne çıkan Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Neşe Tuncer “Yaş almakla birlikte hastalıklar katlanarak artıyor. 65-85 yaş arası her 5 yılda bir bunama performansını 2 sürdürebilir. Öte yandan yüksek tansiyon, diyabet ve kalp krizi ile kronik stres ve dayanıklılık, eşin kaybolması, yas, taşınma ve uyku bozulmaları gibi faktörler de Alzheimer hastalığının görülme sıklığında artış göstermektedir. İleride iyileşmeyen işitme kaybı ise yeni tanımlanmış bir risk faktörüdür” diyor. 

Alzheimer hastalığı genetik faktörler nedeniyle 40 hatta 30'lu yaşlarda da görülebiliyor. Bu potansiyel olasılık çok daha hızlı ilerliyor ve ağır bir patlama oluyor. Erken başlayan Alzheimer hastalıkları tüm olguların yaklaşık yüzde 5-6'sını oluşturduğunu belirten Prof. Neşe Tuncer, bilim insanlarının son yıllarda fosil yakıt tüketimi, enerji santralleri, motorlu araçlar ve orman yangınları gibi hava yasaklarına neden olan olayların Alzheimer hastalıklarında ciddi risk oluşturduğuna, ayrıca kronik stres ve zararlıların da hastalık riskinin 4 kat artırıldığına dikkat çekti. çekiyor. 

Alzheimer hastalığının kişinin içgörüsünü erken dönemlerden itibaren bozabiliyor. Hastalık tam gelişmiş kişinin unutkanlığını fark edebilirken, erken evrelerde zihinsel bir bozukluk olup olmadığını reddedebiliyor! Bu nedenle Alzheimer belirtileri gözleniyorsa beslenme, yakınlarının desteği ile hekime gitme konusunda ikna olunması vurgulayan Prof. kaybolabilir” diyor.  

Son yıllarda teknoloji ve tıpta yaşanan gelişmelerin erken ve kesin tanı koyulmasını tedavi etmeye dikkat etmesi Prof. Tanıda beyin görüntülemeleri (MRI) dışında, yapıda bozulmadan fonksiyon bozukluğunu gösteren FDG-PET ve hastalıkta biriken amiloid plaklarını görüntüleyen Amiloid PET yöntemi yeni ve kesin tanı koydurucu bir tedavidir ve erken aşamada tanı koymamızı, hastalığın seyrini öngörmemizi sağlar. Kan genetik analizleri ile Alzheimer hastalığına neden olan genleri taşıyıp taşımadığımız, bağımsız ortaya çıkma olasılığı henüz çok erken dönemlerde dahi yapılabilmektedir. Beyin omurilik sıvısı incelemeleri de kesin tanı koydurucu bir yöntemdir. Tedavide erken evrelerde kullanılan, beyindeki biriken amiloid proteinleri temizleyerek faydalılık gösteren iki yeni ilaçtan en sonuncusu Temmuz 2024'de FDA tarafından onaylandı. Henüz Avrupa ve tedavi ilacı kullanım sıklığı bulunmamakla birlikte iğne şeklinde uygulanan uygulamaların seyrine olumlu etki göstermektedir” diyor. 

Alzheimer hastalarının yakınları için süreç şüphesiz son derece zorlu bir ilerleme gösteriyor. Bu nedenle psikososyal destek almak ve yardım istemekten çekinmek gerekiyor. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Neşe Tuncer “Hastaların ilaçlarını sürekli kullanmaları, mekan değiştirmeleri çok önemlidir. Alzheimer hastası ile kesinlikle unutulmaması veya herhangi bir konuda tartışmaya girmemek gerekir. İkna olmadığında bir konuda ısrarcı olmaktan kaçınmalı ve suçlamalarından alınmamalısınız. Yapabildiğiniz her şeyi yapmayı sürdürmeye, fonksiyonelliğini arttırmaya ve bu konuda destekleyip yüreklendirmeye özen göstermelisiniz. Siz de mutlaka size bol miktarda yaratmaya ve eklemeye, ortaklarınızı birleştirmeye dikkat edin, kesinlikle içeride kapatmamalısınız” diyor. 

Prof. Dr. Neşe Tuncer olası durumlardan korunmak için; ürünlerden ve hayvanlardan gelen gıdalardan fakir, zeytinyağı, sebze, kuruyemiş, baklagil ve kepçeli tatilleri içeren besinlerin önemine dikkat ederek, Akdeniz tipi beslenmenin düşünmeyi ve hafızayı iyileştirdiğinin kanıtlandığını söylüyor. Sigara ve alkol gibi zararlı oluşumların devam ettiği olumsuz etki ve bellek ve bunamaya ve beyin damar hastalıklarının gözlenene neden olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Sosyal aktivitelere katılım, dostlarla birlikte olmak, aile ziyaretleri, tıbbi hizmetleri uyaran teknikleri ve dikkatin yöntemlerine yönelik egzersizlerin etkililiğinin kanıtlandığını Prof. Dr. , bulmaca, sudoku, satranç oyunları, yeni şarkı sözleri ve ezgileri öğrenip söylemek, yeni tariflerden yemek pişirmeyi deneme, merkezi olarak bilmediğiniz yollar ve yerlerini ayırıp, gününüzü geçirdiğiniz rotaları değiştirebilme, hatta kaybolup yol bulma dahi etkili birer önlemdir.”

1. Unutkanlığınız giderek artıyor ve günlük yaşamınızı artık devam ediyor mu?
2. Konuşmanızda bozulma var mı?
3. Zaman ve yerinizde algınızda kayıp mı başladı?
4. İş planlamalarınızı takipte zorluklarla karşılaşmaya başladınız mı?
5. Aynı bilgiyi tekrar tekrar soruyorsun, eşyaların sürekli yanlış yere mi çıkıyorsun?
6. İçgörü ve yargılamanızda bozulma olup olmadığı, hastalık inkar ediyor musunuz?
7. Kişilik ve davranışlarda değişiklik mi gözlemliyorsunuz?
8. Yol ve yön bulma güçlüğü nedeni ile artık dışarı çıkmakta zorlanıyor musunuz?
9. İçe kapanıp, sosyal mesafelerden uzaklaşıp, hobilerinizi terk mi ettiniz?