Gaziantep’te Hava Kalitesi ve Güvenli Isınma

Gaziantep Çevre Mühendisleri Odası Şube Başkanı Ümit Ziya Polat, ilimizde alternatif yakıt geçme zorunluluğu bulunmakta olup, bu kapsamda Altenatif yakıt sistemlerinin ulaşmadığı kesimlerde soba bakımlarının yapılması gerekmektedir. Çeşitli basın organlarında İlimizdeki hava kalitesi değerlerinin yüksek olduğu ve kirliliğin en fazla olduğu iller arasında olduğu haberleri gerçeği yansıtmamaktadır. Hava kalitesi değerlendirmesi sadece 1 parametreye bağlı olmayıp Ulusal Hava Kalitesi İndeksi, EPA Hava Kalitesi İndeksini ulusal mevzuatımız ve sınır değerlerimize uyarlayarak oluşturulmuştur. 5 temel kirletici için hava kalitesi indeksi hesaplanmaktadır. Bunlar;  partikül maddeler (PM10), karbon monoksit (CO), kükürt dioksit (SO2), azot dioksit (NO2) ve ozon (O3) dur.
Vatandaşlarımızın Hava kalitesi değerlerini Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı havaizleme.gov.tr adresinden takip edilmesi gerekmektedir. 

Gaziantep Çevre Mühendisleri Odası Şube Başkanı Ümit Ziya Polat, soba kullanımı gerçekleştiren vatandaşlarımız için ise; Karbon monoksit renksiz, tatsız, kokusuz, yanıcı zehirli bir gazdır. Vücuda solunum yolu ile girer ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engeller zehirlenme ve ölüme neden olur. Havagazı, kömür vb. ısıtma amacıyla kullanılan her tür soba ve ocakta yanma sırasında oluşur. Karbon monoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Karbon monoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmeler ölümle sonuçlanabilir.
Soba ve Bacalarla İlgili Uyulması Gereken Kurallar  
Kullanılan her türlü ısıtma cihazının kalite belgesine sahip olup olmadığına, garantilerine ve garanti sürelerine dikkat edilmeli,
Kullanılan yakıtın standartlara uygunluğu kontrol edilmeli, izin belgesi olmayan satıcılardan kömür alınmamalı,
Aşırı doldurulan sobanın duman yolu daralacağı, soba içinde düzensiz ısı dağılımı nedeniyle de baca çekişi zayıflayacağı için soba yakılırken aşırı doldurulmamasına dikkat edilmeli,
Sönmekte olan sobaya asla tutuşması güç yakıtlar konulmamalı, yakıt yavaş yavaş ilave edilmeli, yatmadan önce sobaya kesinlikle yakıt konulmamalı,
İyi ısınmayan ve alttan yakılan kömür sobalarında karbon monoksit zehirlenmesi riski artacağından soba tutuşturulurken yakıtın üstten yanması sağlanmalı,
Özellikle alçak basınçlı lodoslu havalarda ölüm olaylarında artış görüldüğü için eğer bacalar standartlara uygun değilse alçak basınçlı havalarda soba yakılmamalı, yakılması zorunlu ise gece yatarken mutlaka tam olarak söndürülmeli,
Soba borularının birbiriyle birleştirilmesinde hava ve baca gazı sızdırmazlığı sağlanmalı,
Sobanın bulunduğu yer sürekli havalandırılmalı,
Bacalar standartlara uygun ve yalıtımlı olmalı, düzenli olarak temizletilmeli,
Dumanın geri tepmesini önlemek için bacaların en üst noktasının çatının en üst noktasından 1m. daha yüksekte olması sağlanmalı ve baca şapkası mutlaka takılmalı,
Binaların Yangından Korunması yönündeki mevzuat hükümlerine uyulmasına özen gösterilmelidir.

 Polat, hava kalitesinin iyileştirilmesi kapsamında hızlandırmamız gereken çalışmalar;
Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını teşvik etmek, kalitesiz fosil yakıt kullanımını sonlandırmak.  
Toplu taşıma ve elektrikli araç kullanımını yaygınlaştırarak trafik kaynaklı emisyonları azaltmak.  
Tarımsal atıkların yakılmasını önlemek için modern atık yönetimi tekniklerine geçmek.  
Şehirde daha fazla yeşil alan yaratılması ve sanayi tesislerinin kent dışına taşınması.  
Hava kalitesi ölçüm cihazlarının sayısını artırarak sonuçları kamuoyuyla şeffaf bir şekilde paylaşmak.  
Hava kirliliğini önleyici yasal düzenlemelerin sıkı şekilde uygulanması ve halkın bu konuda bilinçlendirilmesi önem arz etmektedir.